Maniak marudzi #9: Recenzje "profesjonalistów"

MANIAK WPROWADZA W TEMAT

Profesjonalnych recenzji
jest jak na lekarstwo

Lubię czytać recenzje. Nie tyle po to, by zobaczyć czy warto zainteresować się ich przedmiotem (filmem, książką, komiksem czy inną grą itd.), ale po to, by skonfrontować swą opinię z innymi. Zazwyczaj czytam więc recenzję już po zapoznaniu się z ocenianym dziełem.

Lubię zaglądać zarówno do czasopism, jak i do Internetu, choć muszę przyznać, że to drugie medium jest nieco przyjaźniejsze, jeśli weźmiemy pod uwagę łatwość dostępu. Czytam recenzje na łamach poważnych lub mniej portali i serwisów oraz na blogach, zazwyczaj tworzonych przez pasjonatów. Można by zaryzykować stwierdzenie, że bardziej profesjonalne i rzetelne będą teksty na tych pierwszych. Takie założenie wydaje się dość bezpieczne, bo skoro coś tworzą zawodowcy, to nie ma takiej możliwości, by amatorzy byli lepsi, prawda? Nieprawda.

MANIAK MARUDZI

Trafiam na recenzję
"Długiego Halloween"

Przesuwam palcem po kółku myszki, przeglądając Facebooka. Trafiam na link do recenzji wydanego niedawno przez wydawnictwo Mucha Comics komiksu pt. "Batman: Długie Halloween". Ponieważ to moja ulubiona historia o Batmanie, bardzo jestem ciekaw, co też takiego o niej napisano. Portal wydaje się w miarę poważny, więc i na poważny tekst liczę. Zachęcony pokazanym w facebookowym hiperłączu fragmentem: "Nie ma co owijać w bawełnę - <<Długie Halloween>> to jedna z najlepszych opowieści z człowiekiem nietoperzem w całej jego kilkudziesięcioletniej historii." klikam i przechodzę do serwisu. Moim oczom ukazuje się krótki, dwuakapitowy tekst, zilustrowany fragmentem okładki. "Niedużo" myślę sobie i zabieram się do lektury. Po trzydziestu sekundach mam już ją za sobą, ale nie dowierzając, czytam uważnie raz jeszcze. Niestety nadal widzę przed oczami coś, co "recenzją" nie ma prawa się nazywać. Bo na pewno nie jest nią tekst, który składa się w dziewięćdziesięciu procentach z części informacyjnej. A taki właśnie tekst, w którym tak naprawdę tylko w jednozdaniowym podpisie pod obrazkiem (przytoczonym powyżej), znajduje się opinia autora na temat opisywanego komiksu, przeczytałem.

Kasa i tak będzie,
to po co się starać

Zatrzymajmy się na chwilę przy tym, czym tak właściwie jest recenzja, bo okazuje się, że z jej definicją mogą być problemy. Najprościej rzecz ujmując, jest to wypowiedź, zwykle pisemna, która zawiera subiektywną, krytyczną ocenę jakiegoś utworu, dzieła itd. Każda recenzja składać powinna się z dwóch części: informacyjnej i analityczno-krytycznej, przy czym ta druga winna być przynajmniej dwa razy dłuższa od pierwszej. Tekstów szumnie nazywanych "recenzjami", a jednocześnie spełniającymi powyższe wymogi można jednak w poważnych serwisach szukać jak igły w stogu siana.
Wśród "krytyków" utrwaliła się taka dziwna moda na pisanie streszczeń, czy nawet po prostu zbioru suchych informacji, opatrzanie ich jednym zdaniem opinii oraz wyrażoną w gwiazdkach oceną i już. Gotowe. Ewentualnie można dodać kilka błędów stylistycznych, logicznych czy literówek. Innymi słowy - całkowite minimum. Pół biedy, gdyby tak wyglądały recenzje amatorskie - wiadomo, nie od razu Rzym zbudowano i trzeba trochę poćwiczyć, by się wyrobić. Tyle że tak wygląda coraz więcej tekstów, pisanych przez osoby, którym się za nie płaci. Pytanie tylko za co dostają pieniądze? Za przejrzenie informacji prasowych, streszczenie i jedno zdanie zupełnie nieuargumentowanej opinii? Najwyraźniej tak. Bo po co się postarać, skoro wypłata i tak będzie? Czy się stoi, czy się leży, 500 złotych się należy.

MANIAK KOŃCZY

Jeśli taki, nazwijmy rzeczy po imieniu, analfabetyzm wśród krytyków (ciężko nazwać "krytykami" osoby, które tworzą streszczenia), piszących na łamach poważnych portali, czasopism czy gazet będzie postępować, to jeszcze trochę i w ogóle przestaną się liczyć jako medium. Po stokroć wolę przeczytać rzetelny tekst, w którym analizowanych jest wiele aspektów danego dzieła, choćby nawet było w tym tekście kilka literówek, błędów interpunkcyjnych i ortograficznych, charakterystycznych dla dysortografików (pozdrowienia dla zwierza), niż widzieć tekst rażąco nieprofesjonalny. I mam nadzieję, że inni także. No, chyba, że należą do pokolenia tl;dr (too long; didn't read - zbyt długie; nie przeczytałem).