Maniak ocenia #152: "Amnesia: A Machine for Pigs"

MA­NIAK PI­SZE WSTĘP

Pierw­sza część „Am­ne­sii”, czy­li „The Dark De­scent” by­ła zna­ko­mi­tą grą z ga­tun­ku sur­vi­val ho­rror. Twór­com uda­ło się nie­zwy­kle sku­tecz­nie zbu­do­wać w niej nie­po­ko­ją­cą at­mos­fe­rę i po­czu­cie czy­ha­ją­ce­go na każ­dym kro­ku za­gro­że­nia. Skła­da­ło się na to wie­le cie­ka­wych roz­wią­zań: świet­ne wy­ko­rzy­sta­nie świa­tło­cie­nia, do­sko­na­ła opra­wa dźwię­ko­wo-mu­zycz­na, brak moż­li­wo­ści wal­ki oraz wi­dok z per­spek­ty­wy pierw­szej oso­by. Uciecz­ka przed żąd­ny­mi krwi po­two­ra­mi, cho­wa­nie się w ciem­nych za­ka­mar­kach czy sza­fach — wra­żeń i dresz­czy­ku emo­cji, ja­kich do­star­czy­ła ta gra, ni­gdy nie za­po­mnę. Tro­chę kiep­ska by­ła, co praw­da, fa­bu­ła, ale choć za­zwy­czaj moc­no zwra­cam uwa­gę na ten ele­ment gier, to w „Am­ne­sii” ja­koś szcze­gól­nie mi to nie prze­szka­dza­ło.
Ja­kiś czas po tym, jak ukoń­czy­łem roz­gryw­kę, po­ja­wi­ły się pierw­sze in­for­ma­cje o kon­ty­nu­acji „Am­ne­sii”, za­ty­tu­ło­wa­nej „A Ma­chine for Pigs”. A wie­cie, jak to jest — kie­dy uka­zu­je się kon­ty­nu­acja cze­goś, co się moc­no lubi, to ma się wo­bec niej kon­kret­ne ocze­ki­wa­nia. Ja li­czy­łem na to że bę­dzie wię­cej, le­piej i strasz­niej. Tym­cza­sem dru­ga część „Am­ne­sii” jest tro­chę jak lu­strza­ne od­bi­cie pierw­szej.

MA­NIAK O FA­BU­LE

Zde­cy­do­wa­nie naj­moc­niej­szym ele­men­tem „A Ma­chine for Pigs” jest fa­bu­ła. Ak­cja gry roz­gry­wa się pod ko­niec XIX wie­ku, a głów­nym bo­ha­te­rem jest cier­pią­cy na za­nik pa­mię­ci (co­by ty­tu­ło­wi sta­ła się za­dość) Oswald Man­dus. Po­zna­je­my go w dość dra­ma­tycz­nym mo­men­cie. Jego dwaj sy­no­wie, Edwin i Enoch, zo­sta­li po­rwa­ni i uwię­zie­ni w pod­zie­miach, w któ­rych dzia­ła ta­jem­ni­cza, mon­stru­al­nych roz­mia­rów ma­szy­na. Mu­si­my więc przejść przez po­sia­dłość i ru­szyć w mrocz­ne za­ka­mar­ki Lon­dy­nu, a po­tem pod zie­mię, by ich ura­to­wać. Oka­zu­je się jed­nak, że nic nie jest ta­kie, ja­kim się na po­cząt­ku wy­da­je, a ca­ła in­try­ga jest bar­dziej skom­pli­ko­wa­na.
Trze­ba przy­znać, że hi­sto­ria skon­stru­owa­na jest bar­dzo umie­jęt­nie i choć nie jest po­zba­wio­na kil­ku drob­nych man­ka­men­tów (niek­tó­re zwro­ty ak­cji by­wa­ją zbyt prze­wi­dy­wal­ne), to dzie­je Man­du­sa śle­dzi się z za­par­tym tchem — jak do­bry film. Z du­żym za­cie­ka­wie­niem od­kry­wa­łem ko­lej­ne ele­men­ty przed­sta­wio­ne­go w „Am­ne­sii” świa­ta oraz ta­jem­ni­ce z nim zwią­za­ne. Z nie­po­ko­jem za­glą­da­łem w głąb psy­chi­ki głów­ne­go bo­ha­te­ra i po­zna­wa­łem wszyst­ko to, co wraz z roz­wo­jem fa­bu­ły so­bie przy­po­mi­nał. Wresz­cie, z ogrom­ną sa­tys­fak­cją do­tar­łem do koń­ca, by obej­rzeć zna­ko­mi­ty finał.
Twór­cy po­ru­sza­ją w „A Ma­chi­ne for Pigs” ta­kie mo­ty­wy, jak wia­ra i fa­na­tyzm, sza­leń­stwo oraz po­świę­ce­nie dla ro­dzi­ny — oczy­wi­ście w bar­dzo po­kręt­ny spo­sób, tak aby nie tyl­ko zmu­sić do re­flek­sji, ale też moc­no po­stra­szyć i zbu­do­wać do­sko­na­łą at­mos­fe­rę. I na tym polu uda­je się im to w stu pro­cen­tach — pod tym wzglę­dem pierw­sza „Am­ne­sia” nie mo­że się z dwój­ką rów­nać.

MA­NIAK O ROZ­GRYW­CE

Pod wzglę­dem roz­gryw­ki „A Ma­chine for Pigs” jest jed­nak, nie­ste­ty, gor­szym bra­cisz­kiem „The Dark De­scent”. Na pierw­szy rzut oka znaj­dzie­my wie­le po­do­bieństw, ale je­śli się w grę za­głę­bić, to do­strze­że się, że jest o wie­le mniej roz­bu­do­wa­na. Z oto­cze­niem bar­dzo rzad­ko moż­na wejść w in­te­rak­cję, a ze zna­ne­go z pierw­szej czę­ści sys­te­mu fizy­ki ko­rzy­sta się tyl­ko wte­dy, gdy prze­wi­dzie­li to twór­cy gry. Nie ma in­wen­ta­rza ani wskaź­ni­ków zdro­wia i trzeź­wo­ści umy­słu. Od­pa­da więc zbie­ra­nie przed­mio­tów (a w za­mian wy­star­czy spo­ra­dycz­nie prze­nieść coś z punk­tu A do punk­tu B — mo­że ze trzy, czte­ry razy), le­cze­nie (to na­stę­pu­je au­to­ma­tycz­nie), a i o stan psy­chi­ki głów­ne­go bo­ha­te­ra nie trze­ba dbać, bo to nad­zwy­czaj sil­na jed­nost­ka. Ba, nie trze­ba się też mar­twić o lam­pę olej­ną, któ­rą bo­ha­ter oświe­tla dro­gę — olej jest w niej nie­skoń­czo­ny. Od­pa­da więc stra­te­gicz­ne my­śle­nie i oszczę­dza­nie za­so­bów, któ­re w je­dyn­ce po­tę­go­wa­ły po­czu­cie za­gro­że­nia.

No wła­śnie — z po­czu­ciem za­gro­że­nia też jest pro­blem, bo choć na­dal wo­bec po­two­rów gracz jest bez­bron­ny, to raz, że w grun­cie rze­czy po ja­kimś cza­sie po­two­ry prze­sta­ją stra­szyć, a za­czy­na­ją co naj­mniej bu­dzić po­li­to­wa­nie; dwa, że miejsc do cho­wa­nia nie jest za du­żo, więc trze­ba po pro­stu ucie­kać, a w więk­szo­ści przy­pad­ków to nie jest trud­ne (raz uda­ło mi się na­wet prze­biec przez po­two­ra); trzy, że sztucz­na in­te­li­gen­cja nie jest szcze­gól­nie do­brze za­pro­gra­mo­wa­na. W efek­cie naj­strasz­niej jest jesz­cze za­nim na­tknie­my się na pierw­sze mon­stra, bo wte­dy w grę wcho­dzi na­sza wła­sna wy­obraź­nia i lęk przed nie­zna­nym. Po­tem gdzieś to wszyst­ko ula­tu­je.
I jest jesz­cze je­den man­ka­ment — „A Ma­chine for Pigs” to gra bar­dzo krót­ka i star­cza na za­le­d­wie kil­ka go­dzin roz­gryw­ki — zde­cy­do­wa­nie za ma­ło, by móc w peł­ni za­nu­rzyć się w jej świe­cie.

MA­NIAK O GRA­FI­CE

Gra­ficz­nie jest przy­zwo­icie. Sil­nik zdą­żył się trosz­kę ze­sta­rzeć od cza­sów pierw­szej „Am­ne­sii”, ale i tak gra wy­glą­da nie­źle. Du­ża w tym za­słu­ga przede wszyst­kim zna­ko­mi­tych pro­jek­tów świa­ta. Hor­ro­ro­we sce­ne­rie w nie­co steam­pun­ko­wym kli­ma­cie ro­bią na­praw­dę du­że wra­że­nie. Wy­kła­da­ne kost­ką ulicz­ki Lon­dy­nu ma­ją do­sko­na­ły kli­mat, wnę­trze po­sia­dło­ści cha­rak­te­ry­zu­je od­po­wied­ni prze­pych, a pod­zie­mia są cia­sne i nie­przy­jem­ne. Nie­na­gan­ne jest tak­że wy­ko­rzy­sta­nie świa­tło­cie­nia, dzię­ki cze­mu twór­cy tro­chę nad­ra­bia­ją błę­dy, ja­kie po­peł­ni­li pro­jek­tu­jąc roz­gryw­kę. Do­dat­ko­wo na ekra­nie po­ja­wia­ją się cie­ka­we efek­ty, gdy zbli­ża­my się do po­two­rów, co też nie­źle od­dzia­łu­je na wy­obraź­nię.
Z po­two­ra­mi na­to­miast jest pro­blem, bo choć na po­cząt­ku wy­da­ją się prze­ra­ża­ją­ce, to osta­tecz­nie, kie­dy uważ­nie się im przyj­rzy­my, od­bie­rze­my je ra­czej za za­baw­ne — w prze­ci­wień­stwie do tych, któ­re po­ja­wi­ły się w je­dyn­ce.

MA­NIAK O OPRA­WIE DŹWI­ĘKO­WEJ I MU­ZYCZ­NEJ

Za spo­rą część stra­sze­nia w grze od­po­wia­da­ją wszel­kie od­gło­sy, brzę­ki i sze­le­sty. Dźwię­kow­cy sta­nę­li na wy­so­ko­ści za­da­nia i w bar­dzo wie­lu miej­scach to wła­śnie po­je­dyn­cze dźwię­ki po­tra­fiły spra­wić, że pod­ska­ki­wa­łem w fo­te­lu albo za­czy­na­łem wąt­pić w swo­je bez­pie­czeń­stwo. Pod tym wzglę­dem nie mam na­praw­dę nic do za­rzu­ce­nia. No, mo­że poza tym, jak brzmia­ły po­two­ry — chrum­ka­nie aż tak prze­ra­ża­ją­ce nie jest.
Nie­zła jest mu­zy­ka au­tor­stwa Je­ssi­ki Cu­rry. Nie two­rzy ona kom­po­zy­cji, któ­rych mi­ło słu­cha­ło­by się poza grą, a ra­czej do­pa­so­wu­je ko­lej­ne utwo­ry do kon­kret­nych sy­tu­acji, ale ta­kie po­dej­ście się spraw­dza. Zresz­tą Cu­rry dość ład­nie na­wią­zu­je sty­lem do pierw­szej „Am­ne­sii”, choć szko­da, że re­zy­gnu­je z cha­rak­te­ry­stycz­ne­go mo­ty­wu, któ­ry w je­dyn­ce to­wa­rzy­szył pod­czas spo­tkań z po­two­ra­mi, bo tro­chę to pro­duk­cji uj­mu­je.

MA­NIAK O GRZE AK­TOR­SKIEJ

Ak­to­rów w „A Ma­chine for Pigs” nie­wie­lu. Usły­szy­my mię­dzy in­ny­mi To­by’e­go Long­wor­tha („The Wright Way”) w roli głów­ne­go bo­ha­te­ra i Mar­ka Ro­pe­ra („Mil­czą­cy świa­dek”) jako ta­jem­ni­czy głos w słu­chaw­ce. Nie są to ak­to­rzy szcze­gól­nie zna­ni czy pierw­szo­li­go­wi, ale ra­dzą so­bie cał­kiem nie­źle, umie­jęt­nie pod­kre­śla­jąc gło­sem przy­mio­ty swo­ich po­sta­ci. W mniej­szej roli po­ja­wia się też de­biu­tant Zak Craig, któ­ry swe­go gło­su uży­cza Edwi­no­wi i Eno­cho­wi, sy­nom głów­ne­go bo­ha­te­ra, ale jego wy­stęp ogra­ni­cza się do kil­ku kwe­stii i wa­bie­nia gra­cza.

MA­NIAK OCE­NIA

Dru­ga część „Am­ne­sii” to gra świet­na fa­bu­lar­nie, ale roz­gryw­ko­wo prze­cięt­na. Za­bra­kło wie­lu ele­men­tów, któ­re czy­ni­ły pierw­szą część wy­jąt­ko­wą, przez co „A Ma­chine for Pigs” jest uda­na tyl­ko po­ło­wicz­nie. Szko­da.

ŚRED­NI